Những Nhân vật Nổi danh 4/10: Tế Công và Thánh Joseph Cupertino

Trong loạt bài này chúng ta sẽ tìm hiểu các nhân vật lịch sử của Trung Quốc và "phiên bản phương Tây" của họ với sự tương đồng đáng kinh ngạc.

Trong lịch sử Trung Quốc có có khá nhiều hòa thượng và đạo sĩ bề ngoài có vẻ điên khùng, hành xử dị thường. Mặc dù biểu hiện của họ có vẻ điên khùng ngốc nghếch như vậy, nhưng thực ra họ lại có thần thông. Trong đó Tế Công có lẽ là nhân vật nổi tiếng nhất. Còn tại phương Tây, vị tu sĩ quái gở mà người dân quen thuộc nhất có lẽ là Thánh Joseph Cupertino, ông và Tế Công có rất nhiều điểm tương đồng.

Tế Công là người sống trong thời Nam Tống (960-1279), còn Thánh Joseph là một thầy dòng sống tại Ý vào những năm 1600. Trong mắt của người dân, cả hai vị đều có tính tình quái gở, nhưng lại có siêu năng lực phi thường. Họ đều từng bị trục xuất, bị hiếp đáp, nhưng cuối cùng đều nhận được sự tôn kính và sùng bái của người dân.

Thánh Joseph

Được gọi là “tu sĩ bay,” Thánh Joseph đã từng bay lên không trung trong buổi Thánh Lễ. Tuy nhiên, thời đó bay lên không trung không được xem là một loại năng lực Thần tính, ngược lại, người ta nhìn nhận đó là một loại năng lực có được sau khi tu hành vu thuật. Vì điều này mà Thánh Joseph đã từng bị đưa đến Tòa thẩm giáo của Giáo hội Công giáo.

Bộ phim điện ảnh "The Reluctant Saint" (Vị Thánh bất đắc dĩ) đã khắc họa cuộc đời của Thánh Joseph. Từ nhỏ, ông là một người ngốc nghếch vụng về, thiếu kiên nhẫn, khả năng học tập và trí nhớ đều rất kém, dường như làm gì cũng không xong. Mẹ của ông gửi ông đến làm phụ việc trong một quán ăn và đi học nghề đóng giầy, tuy nhiên khi rửa bát ông làm vỡ bát đĩa, khi học đóng giầy ông cũng thất bại. Cuối cùng ông cũng tìm được nơi có thể dung nạp mình, chính là một tu viện Phanxicô.

Trước khi có thể trở thành tu sĩ, ông phải tham gia huấn luyện, làm công việc người hầu một thời gian. Mặc dù thân phận thấp kém, nhưng ông có lòng tin thành kính vào Thượng Đế. Điều thần kỳ là, sau khi làm việc trong tu viện, hình tượng ngốc nghếch vụng về của ông đã hoàn toàn thay đổi, biến thành lễ phép, khiêm tốn, nhân ái. Thậm chí mọi cử chỉ của ông cũng trở nên khéo léo, có thể hoàn thành tốt công việc của mình.

Rất nhanh chóng, Thánh Joseph đã triển hiện thần tích. Một lần, trong lúc đang quỳ gối thành kính lắng nghe những bài hát ca tụng Chúa, toàn thân ông bắt đầu dần dần bay lên.

Theo ghi chép, trong cuộc đời mình, Thánh Joseph đã có tổng cộng 70 lần bay lên không trung. Khi những thần tích của ông được truyền rộng ra bên ngoài, nhiều người đã tìm đến ông để lắng nghe những lời giáo huấn và sám hối về những việc làm xấu của mình. Thánh Joseph cũng thường giúp đỡ mọi người với một tấm lòng nhân từ.

Hòa thượng Tế Công

Tế Công chính là nhân vật chính trong tiết mục “Tế Công cướp dâu” của Đoàn Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun, cũng là một nhân vật dân gian Trung Quốc người rất nhiều người biết đến. Thông qua các bộ phim điện truyền hình, có thể các bạn đã từng thấy hình tượng kinh điển của Tế Công – mặc trên mình bộ tăng y rách, đôi tăng hài cũ kỹ, trong tay cầm chiếc quạt hương bồ cũng đã rách nát.

Tương truyền Tế Công tên gốc là Lý Tu Duyên, sống trong thời nhà Tống. Gia đình họ Lý của ông nhiều đời tín Phật. Phụ thân của Lý Tu Duyên là Lý Mậu Xuân, một người lương thiện tín Phật, sống ở gần núi Thiên Đài. Khi Lý Tu Duyên ra đời, pho tượng của vị La Hán thứ mười bảy trong La Hán đường ở chùa Quốc Thanh đột nhiên sụp đổ, lại thêm những thần tích truyền rộng sau này của Tế Công, vì vậy người ta tin rằng Tế Công là một trong 500 vị La Hán chuyển sinh để cứu độ thế nhân.

Khi Lý Tu Duyên 18 tuổi, cha mẹ ông qua đời, vì vậy ông tìm đến chùa Linh Ẩn ở Hàng Châu, xuất gia làm tăng nhân, pháp danh là Đạo Tế. Bởi vì ông không theo giới luật cấm ăn mặn, vẫn ăn thịt uống rượu, hành xử dị thường, khiến người ta không hiểu nổi, nên được gọi là “Tế điên”.

Vào cuối thời nhà Minh đầu thời nhà Thanh, có một vị văn nhân viết cuốn “Tế Công truyện”, trong đó thu thập những câu chuyện thần kỳ liên quan đến Tế Công được lưu truyền qua nhiều thời đại, trong đó câu chuyện khiến người ta cảm thấy hứng thú nhất chính là Tế Công chuyển gỗ tới giếng cổ.

Tương truyền, khi Tế Công ở chùa Linh Ẩn, vì thi triển thần thông nên đã bị các đồng môn ghen ghét đố kỵ, thường xuyên bị nói xấu. Sau khi Nguyên Không trưởng lão – người vẫn luôn che chở và bênh vực Tế Công – viên tịch, Tế Công liền bị đuổi ra khỏi chùa Linh Ẩn. Ông phải đi hóa duyên, khất thực, cuối cùng tới nương tựa ở chùa Tịnh Từ. Vào năm Gia Thái thứ 4 thời Nam Tống (năm 1204), chùa Tịnh Từ xảy ra vụ hỏa hoạn lớn, mọi kiến trúc trong chùa hầu như đều bị hủy. Việc trùng tu ngôi chùa là một công trình rất lớn, trong đó vấn đề khó giải quyết nhất là vận chuyển gỗ. Tế Công liền thi triển thần thông, trong nháy mắt di chuyển gỗ từ sông Tiền Đường tới giếng cổ. Sau đó người ta kéo gỗ ra từ giếng cổ, lượng gỗ lẩy ra vừa khớp số lượng cần thiết để xây chùa. Khi đó rất nhiều người trong chùa đều tận mắt chứng kiến thần tích này.

***

Joseph ở phương Tây được tôn làm thánh nhân của Cơ Đốc giáo, còn Tế Công ở phương Đông được tôn làm Phật sống. Tín ngưỡng của Đông phương và Tây phương hoàn toàn khác biệt, nhưng lại có những điểm chung: Hai nhân vật sống trong tu viện và trong chùa này, vì triển hiện những thần tích phi phàm và đức hạnh cao thượng mà đã trở thành những vị Thần Phật tế thế cứu nhân trong mắt của những bách tính thường nhân.